Je kent het wel. Kom je tijdens het reizen door de meest afgelegen gebieden bij de meest fotogenieke stam uit. Met pijl en boog staan ze in hun klederdracht voor je klaar om op de gevoelige plaat te worden vastgelegd. Dit is toch de droom van iedere reisfotograaf in spe..?!
Geld voor een foto…?!
Zelfs in de meest afgelegen gebieden ter wereld is het doorgedrongen. Ja echt. Ook mannetjes met botten door de neus, of vrouwtjes met bierviltjes onder hun onderlip geschoven, weten inmiddels waarom het allemaal draait; namelijk geld! Toerisme mag in veel landen toch wel tot één van de grootste inkomstenbronnen worden gerekend. Helaas is het vaak niet de lokale bevolking die er van kan profiteren, maar er zijn natuurlijk wel manieren om er ook een graantje van mee te pikken.
Stamleden
Als er één thema is waar ik mij altijd over verwonder, dan is het toch wel de reislustige fotograaf die meent dat alles maar gratis moet zijn, zolang er geen entreegeld hoeft worden betaald. Foto’s maken van personen die zich extra voor jou uitdossen en hiervan hun beroep hebben gemaakt moeten uiteraard ergens van kunnen leven. Verhalen over diverse oorspronkelijke bewoners in Afrika of Zuid-Amerika die brutaal een dollar vroegen, alleen omdat men er een foto van nam. Is dat wel onbeschaamd van de gefotografeerde in kwestie? Verbolgenheid onder veel reizigers alom en de gehoopte plezante ervaring met die vrolijk uitziende stamleden bleek hierdoor een grote domper.
Kuna Yala
Jaren geleden bezochten wij het San Blas Archipel in Panama, waar de prachtige Kuna Indianen leven. De vrouwen van de Kuna’s lopen nog dagelijks in hun typische klederdracht rond, waardoor ze een enorme aantrekkingskracht hebben op fotografen. Van de Kuna’s is bekend dat ze een dollar kunnen vragen voor het nemen van hun portret. In eerste instantie vonden wij het ook vreemd, maar na uitleg over het “hoe en waarom” hiervan was het ons volkomen duidelijk.
Enkele Kuna vrouwen hadden tijdens een bezoek aan Panama City hun afbeeldingen op talloze souvenirs zien staan. Souvenirs die voor veel geld aan toeristen werden verkocht. Lichtelijk sprakeloos keerden ze terug en werd het aan de raad van de Kuna’s voorgelegd. De raad besloot na overleg dat de Kuna’s recht op een deel van de opbrengsten van de souvenirs hadden en er het symbolische bedrag van een dollar mocht worden gevraagd voor het zich laten portretteren door toeristen en reisfotografen.
Overigens was dit bij algemene foto’s niet aan de orde en mochten wij op alle Kuna Yala eilanden zonder een dollar te betalen gewoon fotograferen. Hebben wij dan niet betaald voor een foto? Jawel, maar dat was een vrijwillige fooi. De gefotografeerde Kuna dame in kwestie was namelijk onze vriendelijke gastvrouw, die op ons verzoek poseerde. Dit was ons die fooi meer dan waard was.
Copyright
De meeste reisbloggers is het gebruik van watermerken en copyright regeltjes op hun website niet vreemd. Vaak beroepen ze zich zelfs op copyright voor een foto met een afbeelding van een vreemd persoon. Deze persoon heeft waarschijnlijk nooit akkoord gegeven om op de site van de blogger te prijken, laat staan dat de persoon er überhaupt weet van heeft. Niemand wil dat er zonder toestemming gebruikt wordt gemaakt van zijn of haar teksten en afbeeldingen. Veel reisfotografen verkopen zelfs foto’s, waarop personen staan die nooit iets van die opbrengst zullen zien. Lijkt me dat ze het beroepen op copyright door anderen toch ook moeten begrijpen, toch?